Trong thực tế, khi làm việc với danh sách các đối tượng trong Python (ví dụ: danh sách nhân viên, sản phẩm, hoặc thiết bị...), bạn thường cần sắp xếp chúng theo nhiều tiêu chí cùng lúc. Ví dụ:

• Sắp xếp theo điểm tăng dần, sau đó theo tên giảm dần.

• Sắp xếp theo ngày gần nhất, sau đó theo trạng thái ưu tiên.

May mắn là Python cung cấp một giải pháp rất gọn gàng: truyền một tuple vào key trong phương thức .sort() hoặc hàm sorted().

💡 Tại sao dùng tuple?

Trong Python, tuple có thể so sánh trực tiếp (nhờ các phương thức như __lt__, __gt__, ...) theo thứ tự từng phần tử từ trái sang phải. Điều này giúp bạn kết hợp nhiều tiêu chí sắp xếp trong một dòng code duy nhất.

---

🧪 Ví dụ thực tế: Danh sách công cụ (Tools)

python
CopyEdit
class Tool:
    def __init__(self, name, weight):
        self.name = name
        self.weight = weight
    def __repr__(self):
        return f'Tool({self.name!r}, {self.weight})'

power_tools = [
    Tool('an', 4),
    Tool('minh', 5),
    Tool('linh', 40),
    Tool('binh', 4),
]

1️⃣ Sắp xếp theo trọng lượng tăng dần, rồi theo tên tăng dần

python
CopyEdit
power_tools.sort(key=lambda x: (x.weight, x.name))
print(power_tools)

👉 Kết quả:

css
CopyEdit
[Tool('an', 4), Tool('binh', 4), Tool('minh', 5), Tool('linh', 40)]

• an và binh có cùng trọng lượng → sắp xếp tiếp theo tên.

• minh và linh có trọng lượng khác nhau → theo weight trước.

---

2️⃣ Sắp xếp tất cả theo trọng lượng và tên giảm dần

python
CopyEdit
power_tools.sort(key=lambda x: (x.weight, x.name), reverse=True)
print(power_tools)

👉 Kết quả:

css
CopyEdit
[Tool('linh', 40), Tool('minh', 5), Tool('binh', 4), Tool('an', 4)]

• Mọi tiêu chí đều bị đảo chiều: weight giảm, name giảm.

---

3️⃣ Sắp xếp theo trọng lượng giảm dần, sau đó tên tăng dần

python
CopyEdit
power_tools.sort(key=lambda x: (-x.weight, x.name))
print(power_tools)

👉 Kết quả:

css
CopyEdit
[Tool('linh', 40), Tool('minh', 5), Tool('an', 4), Tool('binh', 4)]

✅ Đây là kỹ thuật phổ biến: Dùng -x.weight để đảo chiều chỉ tiêu số, tên giữ nguyên thứ tự tăng.

---

4️⃣ Sắp xếp theo tên tăng dần

python
CopyEdit
power_tools.sort(key=lambda x: x.name)
print(power_tools)

👉 Kết quả:

css
CopyEdit
[Tool('an', 4), Tool('binh', 4), Tool('linh', 40), Tool('minh', 5)]

---

5️⃣ Sắp xếp theo trọng lượng giảm dần

python
CopyEdit
power_tools.sort(key=lambda x: x.weight, reverse=True)
print(power_tools)

👉 Kết quả:

css
CopyEdit
[Tool('linh', 40), Tool('minh', 5), Tool('an', 4), Tool('binh', 4)]

---

✅ Tổng kết

---

📌 Lưu ý nâng cao

• Với các kiểu dữ liệu không hỗ trợ - (như str), bạn không thể đảo chiều bằng cách -x.name. Khi đó, hãy sử dụng 2 lần .sort(), vì .sort() trong Python là ổn định (stable sort):

python
CopyEdit
power_tools.sort(key=lambda x: x.name)  # Tên tăng dần
power_tools.sort(key=lambda x: x.weight, reverse=True)  # Trọng lượng giảm dần

Kỹ thuật này giúp bạn trộn nhiều tiêu chí với thứ tự khác nhau một cách chính xác.

---

📚 Tham khảo

• Sách Effective Python - Item 14: Sort by Complex Criteria Using the key Parameter

• Python Documentation - sort() method